Carmen Niehaus

Dorslesser teen die hitte

Die somer is in volle swang en dis hittig daarbuite; daarom is dit so belangrik dat mens ten alle tye gehidreer bly. Beste bly maar water, maar so op sy eie kan dit maar ‘n eentonige storie raak en koeldrank gaan nie eintlik die ding doen nie.

Rooibosystee is dan die oplossing, want nie net is dit ‘n goeie hidreerder nie, dit het ook ‘n wye verskeidenheid gesondheidsvoordele (sien inligting hieromtrent onder aan die stuk).

Somertye het ek dus altyd gesorg dat my yskas tot boordens toe vol ystee was. Dit was egter ‘n hele gedoente: eers om die tee in die kookwater getrek te kry en dan om dit weer af te koel. Deesdae is dit egter glad nie meer nodig nie. Met die Cold Brew-rooibosteesakkies van Carmién, maak mens ystee in ‘n ommesientjie en ook net soveel soos wat jy op ‘n slag sou drink of voorsit. Jy gooi slegs ‘n sakkie of twee (afhangend van hoe groot jou houer is) in jou waterbottel of beker, laat dit ‘n bietjie trek… en daar het jy jou ystee! (geen kookwater is nodig nie).

Dis in die lekkerste geure denkbaar beskikbaar: Cranberry Hibiscus, Apricot Blossom en my gunstelinge: Coco Pine en Apple Mint. Beste is, dis reeds effe versoet, nie met suiker nie, maar met ‘n natuurlike versoeter – stevia-blare (wat nie die bittersmaak van die poeier het nie).

Ek gebruik dit selfs as ek gaan oefen: gooi net ‘n sakkie in die bottel en daar gaat ek. (Ek is ook altyd gewapen met ‘n ekstra verpakte sakkie of twee in my handsak, vir wanneer my waterbottel te gou leegraak). Carmién verkoop ook pakkies Cold Brew met die verskillende geure elk in ‘n afsonderlike sakkie verpak.

Carmién het onlangs nog ‘n treffer bekend gestel: hul sprankel-ysteesblikkies! (en die vlieg behoorlik van die rakke). Daar’s 3 heerlike geure: Tangerine Grapefruit, Geranium Mint en Berry Hibiscus (al drie is vir my so lekker, ek kon nog nie ‘n gunsteling vaspen nie). Die sprankel-ystees is nie net propvol geur nie, maar ook vol goedheid en antioksidante uniek aan rooibostee, daarby bevat dit min kilojoules.

Gaan bestel joune op die Carmién-webtuiste.

DIE GOEDHEID VAN ROOIBOS

Die bewese gesondheidsvoordele van Suid-Afrika se unieke kruietee, rooibos, word net by die dag meer en meer. Rooibos is deesdae as gefermenteer (rooitee) en ongefermenteer (groentee) beskikbaar. Rooibos is kafeïenvry en bevat min tannien, iets wat ysterabsorbsie kan beïnvloed. Dit bevat ook omtrent geen kilojoules nie. Dit bevat egter baie antioksidante, waarvan aspalatien die belangrikste is. Die nuutste navorsing dui daarop dat hierdie natuurlike antioksidant bloedglukosevlakke kan help beheer en sodoende help om die risiko van tipe 2-diabetes te voorkom. ‘n Studie onder mense het ook bewys dat gefermenteerde rooibos bloedcholesterolvlakke verlaag, asook die mens se eie antioksidantsisteem ondersteun (lg. neem af soos ’n mens ouer word). Dus bied rooibos goeie ondersteuning daarvoor. Aspalatien beskerm ook die hart deur vaskulêre inflammasie en die opbou van plaak binne die are te help verminder wat gebeur a.g.v. onder meer te hoë bloedsuikervlakke.

Ander studies het bevind dat rooibos kan help met gewigbeheer deurdat dit help om die leptienvlakke te verhoog. Die hormoon stuur seine na die brein wat hongerpyne onderdruk. Rooibos kan ook help om die metabolisme te verhoog en help om die vorming van nuwe vetselle te beperk.

Vier Nuwe Jaar

Wat is dan nou meer opwindend om die nuwe jaar mee in te gaan as met ‘n lekker mengeldrankie. Ek maak graag ‘n afsonderlike mengeldrankie-tafel staan met meerendeels jenewer en verskillende tonikums, lemonade, sodawater en baie ys. Maar die groot lekkerte kom in van wat jy alles kan byvoeg: ek sit houertjies uit met van skyfies vrugte soos suurlemoen, lemoen, nektariens of appel en ook bessies. Dan druk ek ‘n klompie vars kruie in ‘n pot met ‘n skêrtjie by en mense kan self afknip, daar’s ook spekboom- en malvatakkies en roosblare.

Die grootste uniekheid is egter dat ek deesdae my mengeldrankies altyd met ‘n sakkie geurige rooibostee as basis doen – Carmién se verskeidenheid ken nie perke nie – dink aan geure soos Floral Berry of Turkish Delight; Tropical Burst, Citrus Chai of Orange Camomile en Creamy Mint – kan mos net lekker wees om daarmee te eksperimenteer.

Dan is daar ook nog die lieflike Cold Brew-reeks waar jy weer jou weer kan begewe in geurkombinasies soos Coco Pine, Apricot Blossom, Apple Mint en Cranberry Hibiscus. En boonop is daar twee jenewers ook in die reeks: Floral Berry Gin asook Citrus Chai Gin.

En die nuutste treffer: Carmién se sprankel ystees (Sparkling Ice Teas), gelaai met interressante geure en antioksidante, maar met min kilojoules! Die pragtige blomblikkies is mooi genoeg om uit te stal op tafel en ook ideaal vir by jou mengeldrankie gooi. Nog lekker geure om mee rond te speel soos Tangerine Grapefruit; Geranium Mint en Berry Hibiscus.

Sorg vir baie ys en laat die lekkerte begin! Sien ook Huisgenoot van 29 Desember 2022 vir lekker idees vir die mengeldrankies.

WEST COAST GIN & TONIC

The West Coast’s distinctive flora inspires unique cocktails made with Carmien’s Floral Berry and Citrus Chai gins. Adding a bag of Carmién’s Pyramid Rooibos Tea Blends or even a Cold Brew one makes for an exciting twist and an unforgettable G&T experience. Ideal for the Festive Season.

FLORAL BERRY G&T

For the gin, the popular Floral Berry Rooibos Pyramid Tea Blend has been distilled into a light Floral Berry gin which has a beautifully aromatic, sweet floral nose and a classic initial top note of juniper ending with a lingering berry flavour. The gin is available in a beautiful 500 ml bottle or in a 50 ml Mini Gin Taster Bottle, which is just enough for a generous one shot.

1 tot of Carmién’s Floral Berry Gin
1 Carmién Turkish Delight Pyramid bag or Cranberry Hibiscus Cold Brew bag
Ice
Pink Indian Tonic water (sugar-free if preferred)
Soda water (if preferred)
Spekboom or geranium sprigs
Variety of West Coast flowers

Pour a tot of gin into a glass and add your preferred tea bag. Infuse for 2 minutes, remove the bag if preferred (I keep the bag in), top with ice and add the tonic water. (For a less sweet taste you can have half tonic water and half soda water). Arrange a spekboom or geranium sprig in the glass and garnish with some West Coast flowers. Serve immediately.

CITRUS CHAI G&T

The spicy pyramid Citrus Chai rooibos tea blend is distilled into a beautifully aromatic blend with a warm lingering chai note which is intense and fragrantly spicy on the nose.

1 tot Carmién’s Citrus Chai Gin
1 Carmién Tropical Burst Pyramid bag or Apricot Blossom Cold Brew Bag
Star anise, cinnamon sticks and pink peppercorns
Ice
Lemon Tonic water (sugar-free if preferred)
Soda water (if preferred)
Variety of West coast flowers for garnishing

Pour the gin into a glass, add your preferred tea bag and infuse for 2 minutes. Remove the bag if preferred and add the spices. Top with ice. Add tonic water and soda water if preferred and garnish with West Coast flowers. Serve immediately.

Heerlike kuierkos

As jy met ‘n huis vol kuiermense sit of lekker uitspan by die see en daar gereeld gaste inval vir ete, raak mens gou hande in die hare van wat om voor te sit wat sommer baie mage gaan voed. Dis dan wanneer ek die pak koeskoes of bulgur nadertrek (deesdae gebruik ek ook graag sorghum). ‘n Klein bietjie vermeerder soveelso dat jy gemaklik ‘n menigte kan kosgee en dis ook die ideale plek om die oorskiet van die groot dae by in te werk. (Ander lekkerte is dat jy dit op verskeie maniere kan aanpas om die geurprofiel te verander).

Ek gebruik sommer rooibostee om die graan in gaar te maak – as ek met baie speserye gaan werk, is Carmién se Focus met sy heerlike speserygeure net die ding, andersins as jy meer van ‘kruiegeur’ verlang, gebruik ek graag die Rescue van Carmién wat ook bietjie boegoe in het. So ook is die Revive, ‘n groen rooibostee met gemmer en bietjie brandrissie in, net so geskik en gee ‘n lekker, maar nie oordadige skop. Trek ‘n sterk treksel tee en gebruik dit pleks van groenteaftreksel. Nadat dit klaargekook is, klam ek dit graag verder aan met een van my eie rooibos-slaaisouse.

In my resepteboek, Lekker & Goed, lekker kos propvol heilsaamheid, wys ek verskeie maniere hoe lekker en maklik dit is om met rooibostee te kook en sodoende nie net ekstra goedheid en antioksidante by jou gereg in te werk nie, maar dit verleen net so ‘n unieke geur daaraan, veral as jy met Carmién se wye verskeidenheid rooibostees met die heerlikste geurkombinasies werk.

Lekker & Goed, lekker kos propvol heilsaamheid is beskikbaar by uitgesoekte boekwinkels, Checkers asook op die Lapa- en Carmien-webtuistes.

ROOIBOS-MASALA-KOESKOES

Genoeg vir 6—8 mense
Bereiding: 20 min
Gaarmaak: 15 min

1 sakkie (500 g) botterskorsie- of pampoenblokkies
1 sakkie (500 g) patatblokkies
1 klein blomkool, in blommetjies gebreek
2 uie, gekap
1 rooi soetrissie, ontkern en in blokkies gesny
60 ml (¼ k) olyfolie
2owat 15 g Masala Chai-sout (Carmen Niehaus) of andersins geroosterde masala en komyn vir oorsprinkel
1 blik (400 g) kekerertjies, gedreineer
2,5 ml (1/2 t) Fynbossout (Carmen Niehaus), paprika en komyn
250 g Marrokaanse koeskoes, geweek in 500 ml (2 k) chai-rooibostee, gemaak met 4 sakkies Focus van Carmién
Gerasperde skil van 1 suurlemoen
200 g rugspekvleis, in stukke gesny
Sowat 180 ml (¾ k) fynbosslaaisous (Carmen Niehaus) of lemoenslaaisous of mosterd-vinaigrette
20 g koljanderblare vir bo-oor sprinkel

Voorverhit die oond tot 190°C.
1 Meng die groente met die olyfolie en vryf goed met jou hande deur. Geur met die Masala Chai-sout of andersins geroosterde masala en komyn en meng weer lekker deur met jou hande. Skep in ‘n enkellaag in ‘n oondpan en oondbraai sowat 30 minute of tot gaar en effe bros. Skep uit.
2 Pak die kekerertjies in ‘n enkellaag in die Airfryer, sprinkel die sout, paprika en komyn oor. Airfry tot bros, sowat 5 minute.
3 Week die koeskoes in die rooibostee. Plaas in die mikrogolf vir 1 minuut en maak die koeskoes los met ‘n vurk.
4 Voeg die groente en kekerertjies by.
5 Braai die spekvleis tot net gaar, kap fyner indien nodig en roer by die koeskoes in. Giet die slaaisous oor en laat afkoel.
6 Skep op in ‘n platterige opdienskottel en sprinkel die koljanderblare oor.

Wenk: Verleen verdere Marrokaanse smake aan die gereg deur dadels, bosbessies, Turkse appelkose en rosyne by die koeskoes in te meng. Dan kan jy die groente effe minder maak. Roerbraai sonneblomsade in ‘n droë pan, sprinkel bietjie sojasous oor en braai tot droog. Sprinkel oor die gereg. Andersins kan jy gekapte pekanneute oorsprinkel en inroer.

SLAAISOUSE

LEMOENMOSTERD-SLAAISOUS
250 ml (1 k) lemoensap
Sap en gerasperde skil van 2 suurlemoene
60 ml (4 e) olyfolie
4 knoffelhuisies, fyngedruk
30 ml (2 e) korrelmosterd
10 ml (2 t) Dijonmosterd
30 ml (2 e) heuning
Sout en peper na smaak

MOSTERD-VINAIGRETTE
6 knoffelhuisies, fyngedruk
100 ml olyfolie
200 ml vars uitgedrukte suurlemoensap of houtverouderde balsamieke asyn
30-40 ml klaarbereide mosterd
Sowat 45—60 ml (3—4 e) heuning of bruinsuiker
sout en peper na smaak

Vir beide slaaisouse, meng net al die bestanddele goed saam.

Peuselhappies by die feesmaal

Terwyl almal vir oulaas rondskarrel voor daar aangesit word vir die Kersfeesmaal, is dit altyd goed om ‘n paar eetgoedjies vooraf te bedien om almal welkom te laat voel. Die Vietnamese pannekoekies en koue Persiese sop is ideaal om vooraf te bedien, so ook hierdie frittata-tertjies, wat jy ook vir ontbytkos kan uitsit. As ‘n lekker broodtafel jou ding is, probeer gerus ook die lae koolhidraat groente-saadbrood en bros saadbrode of andersins ‘n glutenvyre brood of twee saam met mieliebrood en die bekende volgraan-roerbrood, platbrode of selfs muffins of pizza; almal uit my boek, Lekker & Goed, lekker kos propvol heilsaamheid.

Vir vooraf geniet is ‘n glasie vonkelwyn net die ding, ek bedien graag Piekenierskloof se Wilhelmina MCC of andersins ‘n koue ystee. Daarvoor is Carmién se reeks Cold Brew- rooibostees ideaal. Daar is verskeie geure en al wat jy doen is om ‘n sakkie of wat in ‘n beker met yskoue water te voeg en dit bietjie te laat trek. Ek geniet veral die nuutste geur, Coco Pine, maar die Apple Mint is net so verfrissend.

Hier is ook net weer die spyskaart wat julle kan volg om ‘n heerlike feesmaal te berei, almal met resepte uit my boek, Lekker & Goed, lekker kos propvol heilsaamheid.

SPYSKAART
By aankoms

In jou glas
Piekenierskloof Wilhelmina MCC
Carmién Coco Pine Cold Brew-ystee

Vooraf

Vietnamese pannekoekies met Vietnamese slaaislous en grondboontjiedoopsous
Koue Persiese jogurtsop
Mini frittata-tertjies met parmaham en songedroogte tamaties

Wyn: Piekenierskloof Heirloom White

Op die Tafel

Rooibos-masala couscous
Griekse bulgurslaai met tuna
Mengelslaai met piekelgemmer en lemoenmosterd-slaaisous
Aartappelslaai met bros kappertjiesade
Franse oondhoender
Oosterse baba-inkvistentakelslaai
Vark-oondbraad met vinkel en vrugtesalsa
Gebakte blomkool met blomkoolpuree en kruie-vinaigrette
Brosbrood met hangkaas en tuinpiekels
Groente-saadbrood

Soet

Suurlemoen-meringuetert
Patatbrownies met gepreserveerde gemmer-jogurt
Dadelballetjies

Wyne
Piekenierskloof Grenache Blanc
Piekenierskloof Grenache Noir
Piekenierskloof Cinsault
Piekenierskloof Heirloom Red

Tee
Carmién Citrus Chai
Carmién Creamy Mint
Carmién Turkish Delight
Carmién Floral Berry

Verskeie van die resepte wat op die spyskaart genoem word, het ek ook op my blog geplaas, so jy kan daar gaan loer. Vir die res sal jy die Lekker & Goed-boek moet koop. Die boek is beskikbaar by uitgesoekte boekwinkels, Checkers en op Carmién se webtuiste.

FRITTATA-TERTJIES
Lekker vir ontbyt of selfs as inpakkos.
Maak 6–8 groot muffins | Bereiding: 20 min | Bak: 25 min

TERTJIES
2 uie, gekap
Olie
200 g gerasperde murgpampoentjies en/of gekapte spinasie
100 g fyngekapte sampioene
6 repies bladspek, gekap, of 2 gaar hoenderborsies, gepluis
250 ml (1 k) gerasperde sterk cheddarkaas
1 wiel fetakaas, grof gekrummel
5 ml (1 t) aangemaakte mosterd
250 ml (1 k) ertjies (opsioneel)
20 g gekapte kruie soos pietersielie of koljander
4 songedroogde tamaties in vinaigrette
6 eiers
Sout en peper na smaak
80 ml (⅓ k) natuurlike ongegeurde jogurt
30 ml (2 e) mielieblom

1 Voorverhit die oond tot 180 °C. Bespuit 8 holtes van ’n diep muffinpan deeglik.
2 TERTJIES Braai die uie in ’n bietjie olie tot glasig, voeg die groente by en roerbraai tot net sag en tot alle vloeistof verdamp het.
3 Voeg die spek of hoender, kaas, mosterd, ertjies en kruie by. Meng en skep in die goedgesmeerde muffinholtes. Sprinkel die songedroogde tamaties
bo-op elkeen.
4 Geur die eiers met sout en peper, voeg die jogurt en mielieblom by en klits goed.
5 Giet oor die groentemengsel in die muffinholtes.
6 Bak sowat 25 minute of tot ferm. Sit louwarm of koud voor.

Wenk: Voeg ’n paar gekapte swart olywe by indien verkies.

Smul aan ‘n Feesmaal vir Kersfees

Jou kopseer oor wat om voor te sit vir Kersfees is grootliks opgelos as jy jou hand kol lê op my boek Lekker & Goed, heerlike kos propvol heilsaamheid. Daarin is die allerlekkerste disse wat ideaal vir jou feestafel gaan wees. Met my onlangse boekbekendstelling by Hemelhuijs (wat onlangs met ’n ster by die Eat Out-toekennings vereer is) in die Kaapse middestad, het befaamde sjef Jacques Erasmus, ’n verruklike feesmaal met disse uit die boek vir ons bymekaargesit wat almal laat swymel het. So ja, al let jy op wat jy eet, is die kos steeds feestelik en smullekker. Grootste bonus vir my is al het ek soos ’n koning gesmul, voel ek nie nie na omval-ooreet en ongemaklik nie.

Piekenierskloof se pryswennerswyne saam met verskeie Carmién tees om die palet skoon te maak, het bygedra tot verdere smaakgenot. Hier is die spyskaart.

SPYSKAART
By aankoms

In jou glas
Piekenierskloof Wilhelmina MCC
Carmién Coco Pine Cold Brew-ystee

Vooraf

Vietnamese pannekoekies met Vietnamese slaaislous en grondboontjiedoopsous
Koue Persiese jogurtsop
Mini frittata-tertjies met parmaham en songedroogte tamaties

Wyn: Piekenierskloof Heirloom White

Op die Tafel

Soet

Suurlemoen-meringuetert
Patatbrownies met gepreserveerde gemmer-jogurt
Dadelballetjies

Wyne
Piekenierskloof Grenache Blanc
Piekenierskloof Grenache Noir
Piekenierskloof Cinsault
Piekenierskloof Heirloom Red

Tee
Carmién Citrus Chai
Carmién Creamy Mint
Carmién Turkish Delight
Carmién Floral Berry

VARK-OONDBRAAD MET VINKEL EN VRUGTESALSA

VARK
2 kg ontbeende varknek of -skouer
of -boud, swoerd klaar ingekeep
Sout
60–80 ml (¼–1/3 k) soet sojasous of andersins heuning gemeng met ’n bietjie sojasous
Paar repe gemmerwortel en suurlemoenskil
1–2 uie en appels, in skywe gesny
1 liter (4 k) rooibostee met vinkel-en-fenegriek (8 sakkies Nursing-tee van Carmién – helfte hiervan kan lemoensap ook wees)
10 ml (2 t) vinkelsaad om bo-oor te sprinkel
Ongegeurde jogurt
SALSA
10 ml (2 t) ment- of koljanderblare, gekap
10 ml (2 t) gekapte piekelgemmer
3 nektariens of pruime of ’n pynappel, in blokkies en skyfies gesny
Skeut balsemieke asyn
Sprinkel suiker (opsioneel)

1 Plaas die vark op ’n draadrakkie oor ’n oondpan. Giet kookwater oor die swoerd en druk droog met handdoekpapier. Vryf die swoerd goed met sout
in en laat staan oop oornag in die yskas.
2 Voorverhit die oond tot 230 °C.
3 Vryf die vleiskant van die oondbraaistuk in met die soet sojasous of andersins heuning-en-sojasousmengsel.
4 Pak die gemmerwortel, suurlemoenskil, uie en appels in ’n oondbak en plaas die oondbraaistuk met die velkant na bo in die bak. Oondbraai by 230 °C of
tot die swoerd mooi bruin is, sowat 20 minute.
5 Verlaag die temperatuur na 160 °C.
6 Giet die rooibostee en lemoensap indien gebruik, in die bak, maar moenie dat dit die vetlaag en vel bedek nie en sprinkel die vinkelsaad bo-oor. Bedek
liggies met tinfoelie of bakpapier en oondbak by 160 °C vir sowat 2½ uur of tot die vleis heerlik sag is – verwyder laaste halfuur die tinfoelie sodat die
vel weer lekker bros kan word.
7 Kook die sous af tot lekker geurig en meng ’n bietjie jogurt by.
8 SALSA Meng al die bestanddele saam en sit voor saam met die oondbraaistuk.

Variasie: rafelvleis Bak die vleis tot baie sag, verwyder die swoerd en vet en trek in rafels. Dreineer en maak ’n sousie van die pansappe: Voeg nog sowat 80 ml (⅓ k) soet sojasous, ’n teelepel of wat tamatiepasta, 5 ml (1 t) elk mosterdpoeier, paprika en Chinese vyfspeserypoeier by, asook 60 ml (¼ k) appelasyn by. Meng deur en giet terug by die vleis. Sprinkel sowat 45–60 ml (3–4 e) bruinsuiker oor die vleis en oondrooster vinnig onder die
roosterelement tot effe gekaramelliseer. Sit voor op platbrode.

Smul aan seekos

Desembermaand is net die regte tyd om jou vis- en seekosinname ‘n hupstoot te gee. Ons weet dat vis en seekos ‘n uitstekende bron van proteien is. 90 g gekookte vis bevat 21 g – dieselfde as rooivleis. Maar anders as rooivleis wat baie versadigde vette bevat, bevat vis en seekos min versadigde vette en is goeie bronne van die goeie langketting omega-3-vetsure asook verskeie vitamiene en minerale. Seekos word egter meestal in diepvetolie gaargemaak – en dadelik word iets wat gesond was, ongesonder gemaak.

In my nuutste boek, Lekker & Goed, lekker kos propvol heilsaamheid, het ek verskeie vis- en seekosresepte wat nie een gediepvetbraai word nie. Van viskoekies wat jy in die airfryer kan gaarmaak tot mossels en inkvistentakels wat jy gaarstoom! En steeds is dit heerlik en lekker vars.

OOSTERSE BABA-INKVISTENTAKELSLAAI

Die tentakels word gaargestoom en is letterlik binne minute gaar. Dit bevat ook ‘n verskeidenheid vars groentes. Die Oosterse slaaisous saam met die piekelgemmer is smullekker hierby. Heerlik vir ’n voorafhappie of as deel van ‘n uitpaktafel.

Maak sowat 10 happies slaai | Bereiding: 20 min | Gaarmaak: 5 min

SLAAI
15 ml (2 e) hoisinsous
500 g bevrore baba-inkvistentakels
1 x Oosterse slaaisous (sien onder)
½ komkommer, in lang, dun repe gesny
1 wortel, skoongeskraap en in julienne-repies gesny
2–3 stingeluie, in dun repies gesny
¼ kopkool, in papierdun skyfies gesny
1 avokado, in dun skyfies gesny
Groot hand vol gekapte koljanderblare (opsioneel)
VOORSIT
Piekelgemmer
Sesamsaad

1 SLAAI Giet die hoisinsous oor die inkvistentakels en stoom tot dit net gaar is, sowat 5 minute.
2 Berei die slaaisous en giet die helfte van die slaaisous oor terwyl dit nog warm is.
3 Meng die res van die slaaibestanddele, voeg die tentakels by en meng liggies deur. Voeg nog sous by soos nodig.
3 VOORSIT Skep die slaai in ’n groot opdienbord of as jy enkelporsies wil voorsit in klein Chinese lepeltjies en sprinkel die piekelgemmer en sesamsaad oor.

OOSTERSE SLAAISOUS

Maak sowat 250 ml (1 k) slaaisous | Bereiding: 10 min

80 ml (⅓ k) kanola-olie
45–60 ml (3–4 e) rysasyn
Sap en gerasperde skil van 2 suurlemoene
15 ml (1 e) heuning of bruinsuiker
80 ml (⅓ k) sojasous
5 ml (1 t) vissous
1 knoffelhuisie, geskil en in blokkies gesny
30 ml (2 e) sesamsaad
3 cm gemmerwortel, geskil en in dun repies gesny
1 heel brandrissie

1 Meng al die bestanddele saam buiten die brandrissie. Giet in ’n glasfles.
2 Plaas die heel brandrissie in die bottel. Maak toe. Gebruik die sous soos benodig.

Proe die nostalgie

In my nuwe boek, Lekker & Goed, heerlike kos propvol heilsaamheid, het ek my in ‘n groot mate oorgegee aan die nostalgie, maar allerlei slim kinkels bedink om hierdie destydse lekkertes op te kikker deur dit meer heilsaam te maak. In die boek is daar minstens 30 koesterresepte wat ek menigmaal in my grootwordhuis geniet het, maar wat ek nou net afgestof en gesonder gemaak het deur veral die suiker- en vetinhoud te verminder – daar’s my ma se immergewilde tuisgemaakte roomys en malvapoeding, die bekende ongelooflike muffins, poetoepap en sheba, bobotiebrood, tamatiekos, aartappelslaai, viskoekies en eierslaai met suursous tot melktert en ryspoeding, piesang- en gemmerbrood, hawermoutstafies en sjokoladeclusters om maar ‘n paar te noem. Hierdie ou kosse verskyn deesdae weer gereeld op my tafel en ek geniet dit sonder enige skuildgevoel.

Ek is veral gek na oudag se dadelballetjies en onthou nog so goed hoe ons die ryk suikerbottersous stadig gesmelt het voor ons die dadels en Mariebeskuitjies of selfs Rice Krispies daarby ingemeng het. Deesdae sien ek dit ook nogal baie keer weer op veral padstalle se rakke en die versoeking is meestal groot om ’n pakkie te koop. Maar telkens as ek aan al die baie vet en suiker dink wat daarin kom, skrik ek my gelukkig gou weer tot ander insigte en het ek aan die werk gespring in my kombuis om aanpassings te maak, te toets en weer te toets, nie een keer nie maar verskeie kere tot ek gevoel het die lekkerte is steeds daar maar nou is dit heilsamer en gesonder. Net soos dit die geval was met baie van ons heerlike onthoukosse wat ek in my boek ingesluit het. Ek onthou ondermeer my immergewilde sjokoladekoek wat ek 2 uur in die oggend uiteindelik die Jackpot geslaan het met die byvoeging van patat wat daartoe gelei het dat ek die suiker dramaties kon verminder en so kan ek aangaan.

Lekker & Goed, heilsame kos propvol heilsaamheid is die ideale Kersgeskenk. Gaan loer veral op Carmién se webtuiste waar jy ‘n lekker pakkie kan opmaak met die boek en allerlei ander spesiale produkte soos die Carmen Niehaus-slaaisouse en -soute as ook van die Carmen Niehaus Haus Collection teedoeke en voorskote. Die boek is ook te kry in alle vooraanstaande boekwinkels, Loot, Takealot en in Checkers.

Dadelballetjies

Dadelballetjies kan soveel variasies aanneem – voeg ’n bietjie grondboonbotter en droëvrugte soos Turkse appelkose en bosbessies by en jy het heerlike energiepeuselkos waaraan jy kan weglê tydens of ná ’n oefensessie. Net so, met ’n goeie skoot gemmer in, is dit ’n lekker soetdingetjie wat ek deesdae graag saam met tee of koffie voorsit. Bowendien maak dit ’n pragtige geskenk in ’n mooi boksie.

Maak 50 balletjies | Bereiding: 20 min

500 g ontpitte dadels
1,25 ml (¼ t) koeksoda
125 ml (½ k) kookwater of rooibostee met gemmer en brandrissie (Carmién se Revive)
1 pakkie (200 g) suikervrye semelkoekies of 375 ml (1½ k) hawermout, gerooster
160 ml (⅔ k) kakao
250 ml (1 k) klapper
80 ml (⅓ k) klapperolie, gesmelt
30–35 ml (6–7 t) fyn gemmer
10 ml (2 t) vanieljegeursel
60–80 ml (¼– 1/3 k) bruinsuiker, as jy hawermout gebruik (opsioneel)

1 BALLETJIES Plaas die dadels in ’n glasbak en sprinkel die koeksoda oor. Giet die kookwater oor en verhit 1 minuut in die mikrogolfoond.
Laat afkoel.
2 Plaas die dadels saam met res van die bestanddele (buiten die klapper om in te rol) in die voedselverwerker en maak goed fyn.
3 Skep 12,5 ml (1 dessertlepel) van die mengsel op ’n keer uit en rol in balletjies.
4 AFRONDING Rol die balletjies in klapper. Verpak in ’n geskikte houer.

Wenk: Jy kan ook ’n bietjie fyngekapte Turkse appelkose en bosbessies, selfs ’n bietjie grondboontjiebotter of neute en sade by die mengsel inmeng vir ’n heerlike energieballetjie – maak die klapper dan net minder.

Lekker min koolhidrate

Die min koolidraat-eetplan het groot aanhang onder Suid-Afrikaners en destyds moes ek my deeglik vergewis van hoe dit werk. En glad nie te moeilik om toe te pas nie, dis net as mens begin hunker na ‘n lekker broodjie of soetdingetjie wat jy alternatiewe moes bedink. Omdat ek hou van my broodjie op sy tyd het ek my veral toegespits om te kyk watse lekker brode en soetigheid mens kan bak sonder dat jy peperduur amandelmeel hoef te gebruik.

In my nuutste boek, Lekker & Goed, heerlike kos propvol heilsaamheid, het ek dan ook meer dan 35 resepte wat almal minder koolhidrate bevat, ingesluit. Dit wissel vanaf smoothies en sjaksjoeka, frittata-tertjies, vleis- en groentegeregte, soppe, viskoekies, klappermeel-roti’s en ‘n klappermeelkors vir pizza tot verskeie brode en beskuit wat baie sade asook klappermeel inkry. Daar is ook ‘n groot aantal soetigheid soos ‘n sjokoladekoek gemaak met klappermeel, patatabrownies, piesang-hawermoutbrood en suurlemoen–meringuetert. Die groente-saadbrood, gemaak met murgpampoentjies, sade en mozzarella-kaas, is veral ‘n treffer.

GROENTE-SAADBROOD

Toe ek die eerste keer hierdie brood probeer, was ek bra skepties. Ek het nie gedink ’n klomp gerasperde murgpampoentjies sou ooit as ’n brood kon uitdraai nie. Groot was my verbasing – dis heerlik klam en bevat min koolhidrate, want daar is nie enige koring in nie, maar tog lekker baie sade. Die eier en kaas help om die mengsel te bind.

Maak 1 brood | Bereiding: 15 min | Gaarmaak: 30–40 min

4 eiers
60 ml (¼ k) olie
625 ml (2½ k) gerasperde murgpampoentjies
180 ml (¾ k) gerasperde mozzarella-kaas
125 ml (½ k) elk pampoenpitte en geroosterde sonneblomsaad
45 ml (3 t) vlassaad
7 ml (1½ t) bakpoeier
Knippie sout
AFRONDING
Pampoenpitte vir bo-oor sprinkel

1 Voorverhit die oond tot 180 °C. Smeer ’n broodpannetjie goed, voer die bodem uit met bakpapier en spuit weer.
2 Klits die eiers en voeg die olie, murgpampoentjies, mozzarella-kaas, pitte, sade, bakpoeier en sout by.
3 Skep in die voorbereide pan en sprinkel pampoenpitte oor. Bak sowat 30 minute of tot ’n toetspen skoon uitkom. Koel effe af in die pan tot
stewig genoeg om uit te keer.
4 Sit voor met botter of avokado of roomkaas

AVOKADO-SMEER: Meng 1 houer (230 g) geroomde maaskaas, grasuiegeur, met 1 ryp avokado wat fyngedruk is en geur goed met sout en peper.

Glutenvry en nuwerwetse happie

Die seisoen van kuier en samesyn is hier en almal is alewig op soek na iets nuuts om as happiekos voor te sit. Hetsy vir ‘n peuselhappie voor ete of by ‘n skemerkelkie-geleentheid waar die eetgoed meerendeels peuselkos is.

Hierdie nuwerwetse Vietnamese pannekoekies met sy geurige groentevulsel en grondbone-doopsous is ideaal, ook omdat dit boonop glutenvry en vegetaries is. Ek hou daarvan om die vulsel en sousie apart op ‘n groot bord of plank uit te pak sodat elkeen sy eie happie kan saamstel. Die glasplanke uit die Carmen Niehaus Hausware Collection wat ek saam met Swier bemark, is ideaal daarvoor.

Hierdie happies was ‘n treffer by die onlangse bekendstelling van my nuutste boek, Lekker & Goed, heerlike kos propvol heilsaamheid. Met die resepkeuse vir die boek het ek werklik gepoog om onder andere te fokus op geregte wat glutenvry is en daar is ‘n hele 62 glutenvrye resepte ingesluit – buiten vir verskeie glutenvrye brode soos ‘n heerlike kaas-en-uiebrood, mieliebrood en saadbrosbrood is daar poetoepap met sheba, ‘n klappermeelkors vir pizza en souttert, appelkrummeltert, klappermeelplaatkoekies en klappermeel-sjokoladekoek; selfs die kaaskoek is glutenvry en kan jy ook weglê aan ‘n heerlike romerige ryspoeding, grondboontjiebotterkoekies en piesangbrood, gemaak met hawermout. Maak net seker jy gebruik glutenvrye hawermout. Dan praat ons nog nie eers van die heerlike aartappelslaai, viskoekies of visbrijani en ander smullekker vleis- en slaairesepte nie.

Lekker & Goed, heilsame kos propvol heilsaamheid is die ideale Kersgeskenk. Gaan loer veral op Carmién se webtuiste waar jy ‘n lekker pakkie kan opmaak met die boek en allerlei ander spesiale produkte soos die Carmen Niehaus-slaaisouse en -soute as ook van die Carmen Niehaus Haus Collection teedoeke en voorskote.

VIËTNAMESE PANNEKOEKIES

Dié gluten- en suiwelvrye pannekoekies is heerlik lig en ragfyn. Ook ideaal om voor te sit aan vegetariërs en te gebruik vir ’n slaairolletjie saam met ’n grondboontjiedoopsous vir ’n lekker happie vir vooraf peusel. Jy kan ook die die vulsel en sousie apart voorsit sodat elkeen sy eie happie saamstel.

MAAK 10–12 pannekoekies | Bereiding: 15 min | staantyd: 2 uur | Gaarmaak: 20 min

PANNEKOEKBESLAG
100 g Glutagon-bruismeel (of 100 g rysmeel en 15 ml (1 e) mielieblom) (jy kan ook Health Connection Wholefoods se glutenvrye bruismeel gebruik)
2,5 ml (½ t) borrie (opsioneel)
Knippie seesout
200 ml klappermelk
150–200 ml koue water
VULSEL
1 groot wortel, geskil en in dun repies gesny
1 komkommer, pitte uitgekrap met ’n teelepel en in dun repies gesny
½ groot rooi soetrissie, in dun repies gesny
1 avokado, in dun skywe gesny
Groot hand vol boontjiespruite
Groot hand vol vars koljander, basilie en ment
5 groot, sagte blaarslaaiblare, in dun repies gesny
Sesamsaad vir bo-oor sprinkel
VIËTNAMESE SLAAISOUS
20 ml (4 t) water
10 ml (2 t) suiker
5 ml (1 t) vissous of 10 ml (2 t) sojasous
10 ml (2 t) lemmetjiesap
2,5 ml (½ t) droë brandrissievlokkies
5 ml (1 t) fyngedrukte knoffel
GRONDBOONTJIEDOOPSOUS
125 ml (½ k) growwe grondboontjiebotter
125 ml (½ k) ongegeurde jogurt
hand vol vars koljander, fyngekap
15 ml (1 e) hoisinsous
15 ml (1 e) sojasous
3 knoffelhuisies, fyngekap
2 vars rooi brandrissies, ontpit en fyngekap
15 ml (1 e) vars suurlemoensap, of meer na smaak
2 stingeluie, fyngekap
30–60 ml (2–4 e) warm water, of meer soos nodig

1 BESLAG Sif die bruismeel (of rysmeel en mielieblom), borrie en sout saam in ’n groot mengbak. Klits die klappermelk in en voeg net genoeg water stadig by terwyl jy klits om ’n gladde, dun beslag te vorm wat soos skinkroom lyk en die agterkant van ’n lepel sal bedek. Bedek en laat staan minstens 2 uur in die yskas, verkieslik oornag.
2 VULSEL EN SLAAISOUS Meng al die slaaisousbestanddele saam. Giet dit oor die vulselgroentes sodat dit bietjie daarin kan marineer terwyl jy die pannekoekies berei.
3 DOOPSOUS Meng al die bestanddele saam.
4 BEREIDING Verf ’n klein pannetjie met olie, klits die beslag en giet net genoeg daarvan in die pannetjie om die bodem te bedek.
Die pannekoekies behoort dadelik klein gaatjies te maak. Verhit tot die bokant taamlik droog lyk, draai vinnig om en braai tot gaar, net so 1 minuut.
5 Vul die pannekoekies met die vulselgroentes (of sit apart voor sodat elkeen sy eie happie kan saamstel) en sit voor met die grondboontjiedoopsous.

WENKE

Pleks van die groentevulsel marineer in die slaaisous, kan jy ook die slaaisous as doopsous voorsit pleks van die grondboontjiesous. Voeg dan net ’n bietjie grondboontjies by die vulsel se bestanddele.
Jy kan ook ryspapiervelletjies (die soort wat jy net in water week) gebruik om die vulsels in toe te draai pleks van pannekoekies te bak.

Smullekker en suikervry

Soos meeste van julle bederf ek graag my mense met ‘n soetdingetjie of twee, maar telkens as ek resepte vir soetigheid bekyk het en die groot hoeveelhede suiker en vet en verfynde produkte daarin raakgelees het, het ek dit eerder maar gelos, want so kon ‘n mens darem nie jou geliefdes van die wal in die sloot help nie. Daarom het ek dit veral my missie gemaak om soetigheid gesonder te maak deur minder suiker by te voeg of dit deels met versoeter of vrugte te vervang. In my nuuste boek, Lekker & Goed, heerlike kos propvol heilsaamheid is daar verskeie resepte vir soetigheid wat nou gesonder gemaak is. Daar’s sjokoladekoek, melktert, roomys, malvapoeding, ryspoeding en sponskluitjies, beskuit, pampoentert, kaaskoek, piesangbrood en gemmerbrood en dan ook hierdie suurlemoenmeringuetert wat ek met ‘n versoeter gemaak het, maar jy kan ook helfte daarvan met gewone suiker vervang.

Wanneer dit by kook en bak kom verkies ek om suikeralkohole soos eritritol as alternatiewe versoeter te gebruik, mens kan selfs meringue daarmee klits. Vir hierdie immergewilde tert het ek ‘n kors met hawermout en klapper bedink en die vulsel met vars uitgedrukte suurlemoen en jogurt gemaak en eritritol wat terloops ook heelwat goedkoper is as xylitol, ingespan om die nodige soet te verskaf. Vir die meringue kan jy egter nie net bloot die suiker vervang met ‘n versoeter nie. Jy moet ‘n tipe malvalekker-meringue maak waar jy die versoeter in die eierwit oplos oor kookwater voor jy dit klits.

SUURLEMOEN-MERINGUETERT

Ek het nog nie iemand teëgekom wat nie gek is na suurlemoenmeringuetert nie. Ook ’n staatmaker op al wat ’n koffiewinkel is se spyskaart. Vir hierdie lekker gesonder weergawe maak ek ’n hawermoutkors met klapper, die vulsel met egte suurlemoensap en jogurt, en die meringue, wat met versoeter gemaak word, word oor kookwater geklits om ’n heerlike malvalekkertekstuur daaraan te verleen. Ek hou van die surigheid van hierdie tert, maar as jy dit soeter verkies, gebruik 180 ml (¾k) suurlemoensap pleks van die volle 250 ml (1 k).

Maak 1 groot tert of 2—3 kleineres| Bereiding: 30 min | Baktyd: 40 min

KORS
60 ml (¼ k) bruinsuiker of versoeter soos eritritol
250 ml (1 k) hawermout, liggies gerooster indien verkies
80 ml (⅓ k) fyn klapper
60 ml (¼ k) klappermeel
Knippie bakpoeier
Knippie sout
1 eier
80–115 g klapperolie of botter, gesmelt
VULSEL
250 ml (1 k) versoeter soos eritritol
4 ekstra groot eiers
250 ml (1 k) ongegeurde volroomjogurt
180-250 ml (¾-1 k) vars uitgedrukte suurlemoensap
Gerasperde skil van 1 suurlemoen
MERINGUE
3 eierwitte, by kamertemperatuur
180 ml (¾ k) versoeter soos eritritol
Knippie kremetart
15 ml (2 e) mielieblom
5 ml (1 t) vanieljegeursel

1 Voorverhit die oond tot 180 °C. Spuit ’n 23 cm-losboompan met kossproei of andersins 2—3 kleiner pannetjies of selfs ramekins.
2 KORS Plaas die bruinsuiker, hawermout, klapper en klappermeel saam met die bakpoeier en sout in die bak van ’n voedselverwerker. Pols tot fyn.
Voeg die eier by en pols tot deurgemeng. Voeg net genoeg gesmelte klapperolie of botter by om ’n saamdrukbare deeg te vorm. Druk die deeg vas op die bodem en teen die kante van die pan. Verkoel sowat ’n halfuur in die yskas, prik die bodem liggies en bak dan 10 minute.
3 Verlaag die temperatuur na 140 °C.
4 VULSEL Klits die versoeter, eiers, jogurt, suurlemoensap en -skil goed saam.
Giet in die voorbereide kors en bak 10 minute. Verlaag die hitte na 90 °C en bak verder tot die vulsel net gestol, maar steeds binne nog effe sag is,
sowat 20–30 minute. Verwyder uit die oond en laat afkoel.
5 MERINGUE Plaas die eierwitte, versoeter en kremetart in ’n glasbak oor ’n kastrolletjie met kookwater. Laat dit 3 minute prut terwyl gedurig geroer word en tot die versoeter opgelos is.
6 Verwyder van die hitte en klits sowat 10 minute met ’n elektriese klitser tot lig en blink. Vou die mielieblom en vanieljegeursel in. Skep bolle meringue bo-op die suurlemoenvulsel en skroei effe met ’n blaasvlam.

Wenk: as jy kleiner tertjies maak, sal ek voortel jy verdubbel die kors se hoeveelhede.

Span jou airfryer in

In my huis werk my airfryer deesdae oortyd. Darem net te lekker en maklik om te gebruik as jy vinnig iets te ete aanmekaar moet slaan. Niemand hoef hom eintlik ook meer deesdae op kitskos te verlaat nie. Veral dít kan jy baie maklik en vinnig teen ‘n fraksie van die koste en beslis heelwat heilsamer in die airfryer doen. Vat nou maar hierdie hoenderschnitzel – binne 10 minute is dit gereed, lekker bros buiteom en heerlik sappig van binne.

In my boek, Lekker & Goed, heerlike kos propvol heilsaamheid, gee ek veral aandag daaraan hoe om kitskos gesonder te maak. Ek het verskeie resepte, soos onder andere viskoekies, gebakte patats, patattjips of gebraaide kekerertjies, wat as vulsel vir ‘n schwarama dien, in die airfryer gaargemaak. En ons het heerlik gesmul!

Hoenderschnitzels

Hoenderschnitzels uit die boonste rakke – heerlik bros buite-om en sappig van binne. Ek was nooit een vir enige diepvetgebraaide kosse nie. Maar met dié dat jy dit nou in die airfryer kan doen, gebruik jy bitter min olie. Wat meer is, dis binne ’n ommesientjie gaar; die kans vir droogbak is dus min.

Genoeg vir 4 | Bereiding: 10 min | Verkoeling: 30 min | Gaarmaak: 10 min

HOENDER
4 hoenderborsfilette
Sout en peper
mengsel van bruismeel en mielieblom (jy kan ook glutenvrye bruismeel gebruik)
1 eier, geklits
broodkrummel-en sesamsaadmengsel (of slegs sesamsade)
ligte olyfolie
BYKOS
Groente-salsa

1 HOENDER Sny ’n paar kepe in die hoenderfilette en kap platter met die kant van jou handpalm. Geur met sout en peper.
Rol in die meelmengsel, doop in eiergeel en rol dan in die krummelmengsel. Plaas die hoender vir minstens ’n halfuur in die yskas dat die krummelmengsel goed aan die hoender kan kleef.
2 Besprinkel die hoenderschnitzels alkant liggies met olie en plaas hulle langs mekaar in die laaitjie van die airfryer. Lugbraai vir 10 minute of tot die hoender net gaar en brosbruin buite-om is (draai halfpad om).
3 BYKOS Sit die hoenderschnitzels voor met ‘n groente-salsa gemaak met pitmielies, baba-tamaties, avokadostukkies, gekapte rooi ui en groen soetrissie en ‘n goeie handvol gekapte koljanderblare.

Wenk: Die geheim om te keer dat die krummels loskom, is om die filette eers goed te verkoel voordat jy dit gaarmaak sodat die krummels behoorlik kan vaskleef.
Besprinkel dit baie liggies oral oor met ’n bietjie olie. Belangrik ook is dat die filette in ’n enkellaag in die laaitjie moet lê sodat dit eweredig goudbruin kan braai.

VIR ‘N LAE KOOLHIDRAATVARIASIE: kap geroosterde sonneblomsade fyn tot ‘n meel en doop die filette daarin pleks van in die bruismeel, of jy kan die bruismeelstap heeltemal uitlaat en die hoenderfilette slegs in eier doop en dan in sesamsade rol . Die kan jy dan twee maal doen om ‘n lekker lagie buite-om te verkry. Verkoel baie goed voordat jy dit gaarmaak.

Lekker en Goed, heerlike kos propvol heilsaamheid is by vooraanstaande boekwinkels te koop asook by Checkers. Kyk ook op die Carmién-webtuiste vir hierdie boek wat jy tesame met teedoeke uit die Carmen Niehaus Hausware-reeks asook die Carmen Niehaus-soute en -slaaisouse kan aanskaf.

Superplantkosse

Ek lees in die nuus dat 28 lande se leiers hul mense gaan maan om minder diereprodukte te eet. Die rede: veeproduksie het ‘n groot impak op klimaatverandering, in ag genome dat 33 persent van alle kweekhuisgasse wat in die atmosfeer gepomp word, van veeboerdery afkomstig is. Daarom word mense aangemoedig om meer plantgebaseerde kosse te eet en hul inname van vleis in te kort tot sowat 300g per week – dis selfs minder as wat die Wêreldkanker navorsingsfonds se aanbeveling van 500g rooivleis is om beter gesondheid te bevorder.

In November kry ons ook nie net Black Friday nie, maar dis ook veganisme-maand – ‘n eetpatroon wat besig is om wêreldwyd al hoe meer aftrek te kry, selfs hier in Suid-Afrika. Met Meatless Mondays wat al ‘n geruime tyd op ons eetkalender aanbeveel word, voel al hoe meer mense gemaklik daarmee om van tyd tot tyd hul vleistande te trek en plantkosse nader te hark. En ewe skielik voel 500g of selfs 300g rooivleis nie meer so vergesog nie. Maar as mens dit werklik volhoubaar wil doen, moet mens ‘n arsenaal resepte hê wat geur en kleur aan hierdie meerendeels geurlose produkte kan verskaf.

So waar bring dit my? Ekself beskou myself as ‘n flexitariër wat vir lank sal smul aan heerlike plantkosse, maar ook van tyd tot tyd ‘n vleisie sal geniet soos die geleentheid hom voordoen. Daarom het dit ook een van my missies geword om plantkosse so geurig as moontlik voor te sit. En dis nou net hier waar my nuutste boek, Lekker & Goed, heerlike kos propvol heilsaamheid, inkom. Daarin vind jy nie net ‘n hele afdeling vir superplantkosse met sowat 10 resepte in wat wissel van lensiebobotie en dahl tot falafelbakkies en bone-groentekerrie met roti’s nie, maar daar is ook velerlei ander plekke in die boek waar mens vegetariese resepte (wat ook geskik vir vegans sal wees of wat net ‘n klein tweak verg) kan vind, ‘n hele 25-tal bymekaar, van brode en slaaie tot koeke en ontbytkosse. En ek het doodseker gemaak dat elkeen van hul drup van geur en lekkerte. Soos byvoorbeeld die lensie-bobotiebrood – my man wat ‘n vurige vleiseter is, het tydens die fotosessie bykans die hele brood verorber so lekker was dit vir hom. Ekself sal my telkens ooreet aan die dahl om nie te praat van die velerlei lekker slaaie of groentegeregte nie.

Lekker & Goed, heerlike kos propvol heilsaamheid is beskikbaar by meeste vooraanstaande boekwinkels, Checkers en ook aanlyn op die Carmién-webtuiste (‘n groot bonus hier is dat dit kosteloos versend word).

SORGHUM-EN- SAADPLATBRODE MET GROENTESALSA

Platbrode saam met ‘n groentesalsa is heerlik as ‘n peuselhappie of as ligte maaltyd. Sorghum is ’n antieke graan wat glutenvry is en baie vesel bevat. Dit het heelwat gesondheidsvoordele soos dat dit ’n goeie antioksidant is, stadig opgeneem word in die spysverteringstelsel en help om bloedglukosevlakke stabiel te hou. Dit help ook teen infeksies en verminder selfs jou risiko om kanker en hartsiektes te kry. Die groentesalsa is heerlik hierby.

LEWER SOWAT 6 PLATBRODE
Bereiding: 15 min.
Rus: 15 min.
Bak: 5-8 min.

160 ml (2⁄₃ k) yswater
60 ml (4 e) olyfolie
250 ml (1 k) klipgemaalde witbroodmeel
250 ml (1 k) growwe sorghummeel (of maltabella-pap)
5 ml (1 t) phylliumvesel
sout
ekstra olyfolie
hand vol elk chia-, sesam- en vlassade
VOORSIT
Gemarineerde sampioene (sien resep)

Voorverhit die oond tot 230 °C. Smeer ’n groot bakplaat en bestuif met meel.
1 Meng die water en olyfolie.
2 Plaas die mele, phylliumvesel en sout in die bak van ’n voedselverwerker of elektriese menger met die plastiek- of deeglem. Voeg die
water stadig deur die tuit by terwyl die masjien loop en meng goed tot ’n stywe deeg wat in ’n bol vorm in die bak – meng minstens 5 min. – dan hoef ’n mens dit nie te knie nie. Laat rus 15 min. Deel in 6 bolletjies.
3 Rol elke bolletjie so dun as wat jy kan op ’n meelbestrooide oppervlak uit. Strooi sade oor. Verf met die ekstra olyfolie en bak 5-8 min. tot gaar met ’n paar bruin vlekke en blase. Smeer weer met die olyfolie en sit voor saam met die gemarineerde groente.

GEMARINEERDE GROENTESALSA

Die sampioene in die salsa word “gaar” in die sitrussap waarby ook allerhande ander lekkertes soos tamatie, avokado en mieliepitte ingemeng word.

GENOEG VIR 4 MENSE
Bereiding: 15 min.
Marineer: 30 min.

MARINADE
sap van 5-6 lemmetjies
fyngerasperde skil van 1-2 lemmetjies
sout en peper
2,5 ml (½ t) komyn
2,5 ml (½ t) paprika
5 ml (1 t) fyngekapte vars knoffelhuisies
GROENTE
625 ml (2½. k) bruin-en-knopiesampioene, in dun skyfies gesny
8-10 baba-Romatamaties, gehalveer
1 groen soetrissie, ontpit en gekap
1 brandrissie, gekap
1 avokado, ontpit en in skyfies of blokkies gesny
1 middelslag-rooi-ui, geskil en gekap
125 ml (½ k) vars mieliepitte
125 ml (½ k) koljanderblare, gekap

1 MARINADE Meng al die bestanddele.
2 GROENTE Plaas al die groentebestanddele in ’n groot mengbak, giet die sous oor en meng goed.
3 Maak toe en verkoel sowat 30 min. in die yskas sodat die geure kan ontwikkel. Sit voor saam met die platbrode.

Al te lekker avokado’s

Ek is gek oor avokado’s en geniet van ontbyt tot aandete, nie net op ‘n roosterbroodjie nie of maak guacamole daarmee nie, maar werk dit graag in in ‘n groen slaai of ‘n salsa wat ek voorsit op ‘n kaasbord saam met platbrode of andersins Mexikaanse geregte soos quesadillas. ‘n Geruime tyd lees ek nou al resepte vir gepiekelde avokado’s raak en toe ek eers besef dit word in werklikheid met groenerige avokado’s gemaak, het ek net geweet dis ‘n resep wat ek net moet probeer, want so baie keer skaf mens ‘n sakkie avokado’s aan wat nog moet ryp word – daarvoor is ek net te ongeduldig, so avokado-piekels is vir my die antwoord. Hier is ‘n resep vanuit die perd se bek, die South African Avocado Growers’ Association (SAAGA).

Pick a peck of pickled avos!

You’ve heard of pickled cucumbers, onions and carrots, but have you ever heard of pickled avocados? It’s true, pickled avos are a thing, and over the past few years have become increasingly popular with foodies. They’re a favourite among chefs who love their combination of creaminess and spiciness, and the fact that they’re always ready in the fridge, no matter what dish they decide to whip up on a whim!

Pickles have been around for more than 4 000 years when ancient Mesopotamians began soaking cucumbers in a salty brine to preserve them. They have since become a staple in many cultures, and today some pickled vegetables may offer health benefits due to the fermentation process that they undergo.

Pickled avos are prepared from not-quite-ripe avos, which helps when you got a little avo-zealous in the store and are now faced with a bowl full of avos ripening at the same time!

Simply boil up the pickling liquid, allow it to cool, add to a screw-top bottle with sliced unripe avos, refrigerate and you’re good to go.

Pickled avos totally transform regular grilled cheese sarmies and cheeseburgers, and are showstoppers in egg and tuna salads, on BLTs, and in Mexican favourites like quesadillas, burritos and tacos.

You can even add the pickle juice to Bloody Marys for a little extra kick, and panko-coat pickled avo slices for deep-fried pickles. Don’t take our word for it, try it!

Pickled avos are quick and easy to make, taste delicious, and are always on hand when you need avos and find yourself in a pickle!

For further information and avo recipes, visit www.avocado.co.za, like us on Facebook @iloveavocadoSA and follow us on Instagram @iloveavossa.

Pickled Green Avocado

Makes 1 Jar
Preparation time: 20 minutes + 3 hours refrigeration
Cooking time: 10 minutes + 20 minutes cooling

You can eat these pickles, when stored in the fridge, for up to 2 or 3 weeks, depending on how ripe the avocados were when you pickled them. If you notice that the pickled avocados are mushy, or have started to disintegrate, they are past their shelf life

2 unripe avocados, peeled and stoned
2 cloves garlic, finely chopped
fresh dill sprigs (optional)
FOR THE PICKLING LIQUID
250 ml (1 cup) white vinegar or apple cider vinegar
250 ml (1 cup) water
60-80g (¼-⅓ cup) sugar (depending on the type of vinegar used)
5 ml (1 t) salt
30 ml (2 T) yellow mustard seeds
5 ml (1 t) black peppercorns
5 ml (1) chilli flakes (optional)

In a small saucepan over medium heat, combine vinegar, water, sugar and salt and bring to a boil, stirring frequently. If using apple cider vinegar increase the amount of sugar. When the sugar and salt have dissolved, add the mustard seeds, peppercorns and chilli flakes. Set aside to cool. Cut the avocado into wedges. In a screw-top jar, place the garlic, dill and avocado slices. Pour the cooled pickling liquid into the jar and seal it tightly with a lid. Refrigerate for at least 3 hours before serving.

Serve on salads, toast spread with cream cheese or with other pickles at a braai.

Maak mooi

Met meeste van my boeke was dit nog altyd die geval – net nadat ons besluit het wat die titel, oftewel in daardie stadium die werkstitel, van die boek gaan wees, dink ek eerstens volgende daaraan van hoe die boek moet lyk. Veral die foto’s – waar en hoe hulle geplaas moet wees, is dit volblad of kom die teks op die foto asook wat die look & feel daarvan moet wees. Want dis nie net lekker resepte in ‘n resepteboek wat mense se oog vang nie, die foto’s moet ook met die leser praat.

Oral in my huis sal jy jou teen ‘n stapeltjie kookboeke vasloop – ‘n stapeltjie voor my bed saam met die nuutste kostydskrifte, ‘n paar in ‘n mandjie gepak op die stoep sommer vir lekker deurblaai as ons kuier om die braai. Andersins mooi uitgepak in perfekte hopies op die bankie voor die rusbank of netjies staangemaak in die rakke van die ou koskas of houtwerkbank wat noodgedwonge as boekrakke moet dien. Baie van my kosboeke skaf ek aan om as inspirasie te dien wanneer ek resepontwikkeling doen. Dié word mooitjies gemerk met geel plakkertjies wat oral uithang by die kante van die boeke – tot groot frustrasie van my man wat dit eintlik ietwat onnet vind, maar vir my baie doenbaar en prakties as ek begin soek na ‘n resep, want ja, ek onthou nogals in watter boek ek watter resep gevind het, maar om die bladsy ook te onthou is darem net ietwat te veel gevra.

Maar dan het ek ook boeke wat ek meerendeels koop omdat hulle vir my so mooi is. Ek kan my verkyk aan die fotografie en props (rekwisiete) en het net die grootste waardering daarvoor, want ek weet presies hoeveel werk en tyd daarin gaan, nie net om ‘n gereg mooi gestileer te kry nie, maar ook met die beplanning van die foto en om die regte props vir die regte dis te vind wat sal meehelp om die storie te vertel. En dis deur hulle wat ek begin blaai en pienk plakkertjies plak as ek op soek is na insprasie van hoe ek graag wil hê my nuwe boek moet lyk.

Gedagtig hieraan begin grawe ek in my laaie en kaste en haal so stelselmatig bakke, borde en lappe uit. Meestal is daar net een of twee van elk, want jy het nie veel meer nodig vir fotografie nie – jy kan jou egter net indink watter nagmerrie dit is om ‘n kas netjies te hou met so ‘n konglomerasie van vet en rond, slank en lank, vierkantig of reghoekig wat nie een inmekaar pas of bo-op mekaar gestapel kan word nie. Baie keer moet ek wanhopig keer as ek ‘n kasdeur oopmaak om te voorkom dat die lotjie nie op my sal omtuimel nie.

So met die uitpakslag kom ek af op heelwat pragtige borde wat ek eens op ‘n tyd by die befaamde pottebakker, Mervyn Gers, gekry het. En net daar besluit ek dis nou weer tyd om vir Mervyn te kontak. So maklik het dit nog nooit gegaan om props te vind nie. Elke Mervyn Gers-stuk ‘n meesterstuk en meer uniek as die ander, maar tog maak hulle saam ‘n mooi prentjie en praat met mekaar. Net daar word dit die ruggraat waarvandaan ek my foto’s begin beplan.

In die studio word nog ‘n tafel staangemaak en al die props daarop uitgepak. Vir eers probeer ek hou by ‘n basiese kleurskema, maar toe die grafiese kunstenaar, Helen Henn, vir my die boekuitleg stuur, begin ek prentjies in my kop vorm en elkeen se props kom sorgvuldig bymekaar – die Mervyn Gers-keramiekware vorm meestal die basis, daarby ‘n geroeste plaatjie wat ek in die middel van die Namib-woestyn opgetel het, die Xhosa-mandjie wat ek gekoop het by ‘n vrou langs die pad wat my vertel die mandjie het haar ma nog spesiaal vir haar geweef, ‘n eierkelkie uit Praag of die messegoed wat my skoonma se trougeskenk was. En natuurlik die lappe en glaskapplanke wat deel vorm van my Carmen Niehaus-reeks, help ook mooimaak en pas mooi in by die Mervyn Gers-ware.

En nou ‘n grootste verrassing: terwyl ek hier skryf, kry ek ‘n epos – dis Mervyn Gers wat my uitnooi om by hom my EIE unieke reeks keramiekware te kom maak. Iets wat ek soooo lank al droom oor. My beker loop oor! Hopelik kan ek julle binnekort wys wat ons geskep het.

Lekker & Goed is beskikbaar by alle goeie boekwinkels, Takealot en Loot asook direk op LAPA se webtuiste en ook Checkers. Hou ook die Carmién-webtuiste dop vir dié boek saam met ander verrassings wat jy kan aankoop.

Stroopsoet

Ek het nog nooit veel soetgoed in my huis gehad nie, want dit lei almal net onnodig in die versoeking. Dis juis oor die bygevoegde suiker in kos waaroor die groot suikerbohaai deesdae mos gaan aangesien dit so verslawend en tot vele leefstylsiektes kan lei. Maar by tye hou mens tog van ‘n lekker bederf. Dis toe dat ek dit my missie begin maak het om soetgoed gesonder te maak sodat mens darem so dan en wan ‘n klein happie of twee kan geniet sonder om te veel skuldig te voel. Ek het werklik wyd en baie geeksperimenteer – baie pogings is direk drom toe, maar net so baie het die toets deurstaan. Dink aan gesonder weergawes vir sjokoladekoek en melktert of suurlemoenmeringue en ook aan “growwer” groentekoeke soos wortelkoek en pampoenkoek. Groente soos patat en vrugte soos appel en dadels span ek veral in om soetigheid te verleen, maar jy word ook geseën met ekstra vesel. Dit verskaf ook ‘n lekker sagte krummel aan die gebak, so mens kan terselfdertyd ook aan die vetinhoud sny.

Ek was nog nooit een wat graag met room gekook of gebak het nie, daarom vervang ek room graag met natuurlike jogurt en gebruik baie maaskaas vir versiering, wat dit nie net gesonder as gewone versiersels maak nie, maar terselfdertyd “tone” dit die soetigheid ook bietjie af en maak ek selfs ganache met jogurt wat ek oor sjokoladekoek smeer. Vir vet gebruik ek meestal olie, of andersins klapperolie en partykeer botter, maar nooit meer margarien nie! Omdat ek deesdae meestal “bymekaargooi” koeke bak en nooit meer begin met so iets soos “room die botter en suiker” nie, gebruik ek ook eerder witbroodmeel as koekmeel – net daardie bietjie minder geprosesseer.

Ek sny nooit die suiker heeltemal uit nie, maar maak dit genoegsaam minder sonder om smaak in te boet. So byvoorbeeld kon ek die sjokoladekoek se suikerinhoud van 3 koppies tot 1 koppie verminder kry deur patat by te voeg. Hierdie blink plan het ek een nag in die middernagtelike ure bedink toe ek so aan my nuwe boek, Lekker & Goed geskawe het.

Versoeters soos erythritol werk net so goed in gebak en is heelwat meer bekostigbaar as xylitol, so mens kan dit enige tyd inspan pleks van die suiker. Vir porsiebeheer bak ek koek baie keer in klein klein patty panpannetjies – so ‘n klein happie is net genoeg om daardie soettand te bevredig, want mettertyd, dit kan ek jou belowe, soos wat mens leer om minder soet te eet, raak die lus daarna ook minder.

KLAM ROOIBOS SJOKOLADEKOEK

Die oorspronklike resep van hierdie koek, wat letterlik binne minute aanmekaar geslaan kan word en nie enige eiers inkry nie, was die koek wat ek altyd vir my kinders se verjaarsdae gebak en saamgestuur het skool toe. Dan het ek dit sommer in ‘n oondpan gebak en in blokkies gesny of soms klein mini-koekies daarvan gemaak. Karamelkondensmelk, met klompe natuurlike jogurt deurgemeng was al versiersel. Hulle het gesmul. Maar sjoe, daar het baie suiker ingekom – ‘n volle 3 koppies. Om die suiker te verminder, sonder om smaak in te boet het ek op die ou einde gaar patat met 1 koppie suiker gaargemaak en dit deurgemeng en pleks van die water in die oorspronklike resep gebruik ek rooibostee wat nie net ‘n heerlike smaak verleen nie maar ook ekstra goedheid verleen. As versiersel kan jy ‘n ganache maak met jogurt of meng sommer kakao en versiersuiker met bietjie rooibostee en drup oor die koek. Al wat dan nog nodig is, is blommetjies uit die tuin en ‘n lekker koppie tee om daarby te geniet.

Maak 1 laagkoek
Bereiding 20 min
Baktyd: sowat 30 min

500 ml (2 k) koekmeel
250 ml (1 k) kakao
10 ml (2 t) koeksoda
2,5 ml (1/2 t) sout
500 ml (2 k) warm rooibostee met sjokolade en koffiebone in (gemaak met 6 Carmién Red Mocha-sakkies)
100 ml canola-olie (nie olyfolie)
30 ml (2 T) appelasyn
500 g (2 groot) oranje patats, geskil
250–325 ml (1—1⅓k) bruinsuiker
JOGURT-GANACHE
200 g donker sjokolade, suikervry indien verkies, in blokkies gebreek
Sowat 60—80 ml (¼-⅓k) natuurlike jogurt
JOGURT-GANACHE
200 g donker sjokolade, suikervry indien verkies, in blokkies gebreek
Sowat 60—80 ml (1/4—1/3 k) ongegeurde jogurt
VERSIERSEL
250 ml (1 k) versiersuiker
125 ml (1/2 k) kakao
Rooibostee soos nodig
Blommetjies uit die tuin vir bo-op

Voorverhit oond tot 180°C. Spuit ‘n silicon-Bundtpan of andersins 2 koekpanne, 20 cm in deursnee met kossproei.
Kry twee mengbakke gereed.
1 KOEKBESLAG Sif die koekmeel, kakao, koeksoda en sout saam in ‘n groot mengbak.
2 Druk die teesakkies goed uit, maak seker dat daar 500 ml (2 k) tee is. Meng die tee, olie en asyn, in ‘n groot bak en roer goed tot alles goed gemeng is.
3 Kook die patats in bietjie water tot sag, voeg die suiker by net wanneer die patats begin gaar word. Roer goed tot ‘n gladde puree wanneer sag.
4 Roer by die vloeistofmengsel in. Voeg die vloeistofmengsel by die meelmengsel en meng goed deur.
5 Skep in die Bundtpan of twee koekpanne en bak sowat 22—30 minute of of tot net gaar maar nog baie effens klam in die middel as jy ‘n toetspen indruk.
6 Keer uit en laat heeltemal afkoel
6 GANACHE Smelt die sjokolade in die mikrogolfoond, roer gereeld en roer die jogurt vinnig by om ‘n smeerbare mengsel te maak.
7 Drup oor die koek of smeer oor die een koeklaag en plaas die ander een bo-op. Skep res van ganache oor en viersier met blommetjies of stapel vars bessies en vye bo-op.
8 Maak andersins die volgende VERSIERSEL Meng die versiersuiker en kakao met ‘n bietjie tee tot stywe pasta (pasop vir te veel tee, dit raak gou loperig) en drup oor die Bundtkoek of smeer oor die koeklae. Plaas opmekaar en versier met blommetjies of vrugte.

Wenk: met hierdie mengsel gaan jy sowat 54 mini-kolwyntjies gebak kry – bak dit dan vir sowat 18—20 minute. Hierdie resep is te kry in my nuwe boek, Lekker & Goed wat by meeste boekwinkels asook Checkers en binnekort ook op die Carmién-webtuiste beskikbaar sal wees. Die boek word uitgegee deur Lapa Uitgewers.

Kuier in Saldanha

Ek raak net al hoe meer ingeburger hier op die Weskus en leer net meer en meer lekker mense ken. Hoe spesiaal was dit nie om te kon saamkuier met die vroue van die NG Kerk Saldanha by ‘n heerlike vroueoggend nie. Esther van Houwelingen en haar span het omtrent uitgehaal en gewys – en hulle het gekook uit my nuwe boek: Lekker & Goed. Die vroue kon peusel aan die appel-dadelmuffins en daarby saam van Carmién se geurige Cold Brew-tees geniet. Die mengelslaai met piekelgemmer het Esther opgezhuzh met die variasie wat ek voorgestel het en ‘n heerlike romerige kerriehoender daarby gevoeg en dit as hoofgereg voorgesit. Die vroue het omtrent gesmul. Tussendeur kon ek vertel van hoe om gesonder en heilsamer te kook sonder om lekkerte in te boet, soos wat ek dit ook in my boek verduidelik.

Die groot verrassing van die oggend vir my was egter toe ek die ander gasspreker, Elmarie van den Berg ontmoet… net om vas te stel ons ken mekaar eintlik al lank. Sy is ‘n blommevrou van formaat en kan letterlik toor met blomme. Deesdae bly sy ook teen die Weskus daar op Jacobsbaai waarvandaan sy haar nuwe blommebesigheid, Soutbos, bedryf. Hoe inspirend was haar praatjie nie van hoe sy gewys het om van ‘n monochrome natuurlike beige en grys palet met klein byvoegings soomloos te kan oorspoel na swart, dan groen en dan uitspattige kleure nie – alles met dit wat jy sommerso in die verbygaan optel of afknip. Net daar span sy toe sommer ook van my doeke in – Plaasvars met sy eierontwerp pas pragtig by die natuurlike palet; Erfgoed met die veelvoud messegoed op ‘n donker agtergrond maak mooi saam met ‘n swart blokkiesdoek en ‘n foto van haar dogtertjie in ‘n swart raam; Paddastoel met sy spatsels groen bring groenigheid saam met bosse kruie terwyl Sitrusdal met sy uitspattige oranje en geel mooi maak saam met suurlemoene en spinasie. ‘n Melkbeker hier, ‘n paar glaspotte of glaskoepels daar, is al wat jy eintlik addisioneel nodig het. Die lappe is beskikbaar op die Swier-webtuiste en sal binnekort ook saam met die Lekker & Goed-boek op Carmién se webtuiste beskikbaar wees. Die boek is uiteraard ook vanaf 12 November beskikbaar in alle toonaangewende boekwinkels asook Checkers.

Toe almal klaar geluister het, was dit tyd vir ietsie soet en my ou-ou staatmaker rooibos-sjokoladekoek, wat ek na vele probeerslae sover kon kry om die suiker van drie tot ‘n halfkoppie suiker verminder te kry met patat wat help om soetigheid en klammigheid te verskaf laat almal heerlik smul sonder om vir ‘n oomblik skuldig te voel. Daarby ‘n heerlike koppie Carmién-rooibostee – die vroue kon self kies of hulle Citrus Chai, Turkish Delight of Creamy Mint daarby wou geniet.

As julle wil hê ek moet ook vir julle kom kuier, laat weet my gerus. Dit sal vir my lekker wees om by julle ‘n draai te kom gooi. Kyk uit vir Vrydag om die sjokoladekoek se resep te kry.

Lekker & Goed – dis (amper) hier!

Uiteindelik is die lang wag verby en kan ek die eerste kopie van my nuutste boek, Lekker & Goed styf teen my vasdruk. Versigtig nou, want die blaaie is handgebind en die voorblad nog nie eers gelamineer nie. Uiters spesiaal vir my! Julle sal straks dink dat ek nou na al die jare en vele boeke al gewoond moes raak hieraan. Maar geensins is dit die geval nie. Telkens is dit vir my ‘n traanafvee oomblik om te aanskou waaraan ek nou bykans ‘n jaar lank onverpoos en bitterlik hard gewerk het. Lang ure voor my rekenaar tot diep in die nag, skryf en herskryf, resepte insit en uithaal, toets en weer toets, net om seker te maak dit wat ek nou beet het, is reg. En toe die fotografie, die uitpak van die mooie handgemaakte keramiekware van Mervyn Gers saam met my bestaande props wat ek oor jare versamel het, die lappe uit my Carmen Niehaus Hausware Kollection en blommetjies uit my tuin. Sorgvuldig kies ek die geregte wat sal pas by elk. My geoefende assistent van Huisgenoot se jare, Waleed Alexander is agter die stoof en my jarelange fotograaf, David Briers agter die kamera. Hoe gelukkig kan mens wees. ‘n Telefoonoproep ver, die bekwame bladuitlegkunstenaar, Helen Henn, wat moet leiding gee of ‘n foto pas op die blad aldan nie. Ons skuif hier, ons skuif daar, beurtkrag blus nie eers ons gees en spoed nie.

Lekker & Goed is my tong-in-die-kies-naam wat ek gekies het vir ‘n resepteboek gelaai met lekker resepte wat ook gesonder is, want meeste mense lief mos lekkergoed en soetgoed, so waarom dan nie ook lief wees vir geregte wat lekker en goed is vir jou nie. In geen opsig is dit ‘n dieetboek propvol moets en moenies nie. Dis die een resepteboek wat ek nog altyd graag wou uitgee en waarvoor ek al jare lank resepte bymekaarmaak, ontwikkel en uittoets. Nog altyd was dit my grootste uitdaging om deursnee Suid-Afrikaners touwys te maak oor hoe lekker dit kan wees om gesonder te kook. Want menige dag, selfs in my dae as kosredakteur, is daar neusoptrek gekyk as ek aan ‘n storie gewerk het oor gesonder resepte. Dit was egter van korte duur net totdat hulle die kos geproe het. Vir eens en vir altyd wil ek die juk wat gesonder kos nou al vir so lank dra as sou dit geurloos en nie lekker wees nie of selfs duur wees, afgooi en verkeerd bewys.

Die resepte in hierdie boek is ‘n konglomerasie van nostalgiese resepte waarmee ek opgegroei het en waarna ek terughunker, nou net gesonder gemaak; ander meer moderne maniere van kook met inspirasie verkry uit letterlik die honderde resepteboeke wat my hele huis vol staan, veral die vars Mediterreense kookstyl en malse Midde-Oosterse geure geval my en is ek veral ‘n groot aanhanger van die befaamde restaurateur en kookboekskrywer, Yotam Ottolengi. Aan baie resepte het ek oor jare getimmer tot ek gevoel het, die verhoudings is nou reg – gelukkig het ek ‘n wetenskap-agtergrond so dit het baie gehelp in die ontwikkeling, aanpassing en uittoets van die resepte. Baie probeerslae het in die drom beland, ander het die toets deurstaan. My huismense moes maar geduldig proefkonyn speel. Omdat ‘n mens so graag jou geliefdes met soetgoed bederf, het ek veral gepoog om dit gesonder te maak met minder suiker en vet sodat mense nie ingedoen voel nie.

In my ontdekkingsreis na gesonder kook het ek die wonderwêreld van Suid-Afrika se eiesoortige produk, rooibostee, ontdek. Dis veral Carmién Tea met hul unieke rooi en groen rooibosmengsels gekombineer met natuurlike geurgoed, speserye, kruie, blomme, vrugte en ander botanicals wat my beïndruk het. Dit het in ‘n groot mate my speserykas in ‘n teesakkie geword, want dit kan op soveel maniere ingespan word om goedheid en spesiale geure aan kos te verleen wat jy nie andersins sou kon verkry nie. Met Carmién Tea se rooibostees kon ek toe ook my eiesoortige slaaisouse ontwikkel wat nie net heerlik gegeur is nie, maar ook veel minder olie en suiker as gewone slaaisouse bevat – unieke produkte soos woudbessies (forest berries), boegoe en bergamot maak nou deel uit van hierdie slaaisouse. Daarmee saam ‘n spesiale reeks soute, soos braaisout, masala chai en fynbos, gemaak met die Weskus se eie sout en groen rooibostee saam met ander unieke speserymengsels. Dit span ek deesdae ruimskoots in wanneer ek kosmaak.

Ek was nog nooit een wat spesifieke kosgiere slaafs nagevolg het nie, maar al die verskillende eetpatrone het my oor die jare interresseer en lees ek graag meer daaroor op. En hoe meer ek gelees het, hoe meer het dit my verwar, want nog nooit het ek soveel weerspreking teëgekom in die koswêreld soos nou nie. Daarom het ek dit goedgedink om ‘n dieetkundige te raadpleeg om alle voedinginligting wat ek hier neergepen het met ‘n arendsoog deur te gaan om toe te sien dat alles korrek is. Hier is dus ook heelwat resepte vir van lae koolhidraat tot glutenvrye en vegetariese geregte. Ekself neig na ‘n flexitariër, want vir dae lank kan ek lewe op geurige vegetariese geregte en veral groentegeregte, maar geniet ook ‘n vleisie op sy tyd.

Ek hoop jy put hope inspirasie en baie genot daaruit om uit dié boek te kook, so kry nou jou kopie.

Die boek is beskikbaar by alle goeie boekwinkels onder andere Bargain Books, Exclusive Books, Wordsworth Books, PNA, Graffiti Books & Stationery, The Book Keeper Shop, Takealot en Loot asook direk op LAPA se webtuiste. Hou ook die Carmién-webtuiste dop vir dié boek saam met ander verrassings wat jy kan aankoop.

Voorafbestellings is beskikbaar by Bargain Books, Exclusive Books, Wordsworth Books, PNA en Graffiti Books & Stationery.

Sondag-feesmaal

In my grootwordhuis was daar elke Sondag braaiboud op tafel. Heerlik sag potgebraai. Die skenkelvleisies was my gunsteling. Daarby altyd gebraaide aartappels, vars uit die grond. Mettertyd het Sondagetes egter ‘n kuier om die braaivleisvuur geword. Nou die dag ontdek ek weer ‘n boudjie onder in die vrieskas en besluit dis weer tyd vir ‘n ordentlike Sondagete met lamsboud roast. My Smeg-oond is lekker groot so daar is ook plek vir braai-aartappels en ‘n bak met oondgroente. Ek kook ook weer rys, heerlike basmati, en maak ‘n lekker vars tamatieslaai met die oes uit die tuin. Toe kon ons aansit vir ‘n ware Sondag-feesmaal soos van ouds, tog met ‘n paar kinkels by.

Die boud stop ek met ‘n paar repies knoffel, maar dan gee ek hom goed geur met my Fynbos-sout, gemaak met Weskussout waarby groen rooibos en bietjie boegoe gevoeg is. ‘n Paar uie kom onder in die roaster en bo-op lê ek die boud neer. Toe maak ek groenrooibostee waarby bietjie mint (Carmién se Creamy Mint) gevoeg is aan en die sorg nie net vir klammigheid in die pot nie maar ook ‘n heerlike subtiele kruie en mentsmakie. Deksel op en so laat ek toe die boud stadig gaarword in die oond – die beste deel van 3—4 ure lank tot murgsag en die vleis van die bene afval. Later van tyd pak ek die jong aartappeltjies in ‘n ander emajebak, maal ruimskoots van my braaisout oor en beprinkel met olyfolie. In die groentebak kom daar skywe botterskorsie, sommer net so met skil en al, patat, wat ook net goed geskrop is en rooi uie. Nou is dit die kruiepesto se beurt om die nodige wondere te verrig en en meng ‘n goeie paar skeppe deur. So ‘n uur of wat voor die boud uit die oond moet kom, sit ek die lotjie ook by en daar bak hulle saam tot ‘n heerlike feesmaal. Hierby saam geniet ek graag ‘n glasie wyn uit die Piekenierskloof-familiekelder. Hul grenache-wyne is veral gesog. Gaan kyk op hul webtuiste om jou te vergewis van hul wye reeks pryswennerswyne.

Ek dek tafel en maak vir elkeen ‘n servet uit my Carmen Niehaus Hausware reeks staan op sy bord. My man kry vir Erfgoed, die een met sy ma se stel messegoed op; my dogter Ouma Susie, met die helder geel almanaklappie uit haar huis en aliminiumpot waaruit die brooddeeg so oordadig peul terwyl Rooi Turksvy met die vurige sterk rooi en purperkleure my keuse vir my seun se eetplek is. Ek sit tussen drie vure oor waarmee ek my eetplek mooi gaan maak – daar is Nostalgie met die kleinood ou resepteboeke en ou silwer; of moet dit eerder Nagmaal met die koperbak en ou silwer nagmaalbeker wees. Uiteindelik val my keuse op Koester, in eenvoud met sy brood en koringare. En ek dink terug aan Santie se preek van die oggend waar saameet, hoe eenvoudig dit ook mag wees, gaan oor samesyn met God, jou geliefdes en jy ook ander innooi om saam brood te breek, om te gee en mekaar te koester. Die lappe asook tafeldoeke en -lopers, voorskote, glaskapplanke en kussings is beskikbaar op die Swier-webtuiste.

Sondag-braaiboud

Genoeg vir 6 mense
Bereiding: 20 min
Gaarmaak: 3—4 ure

1 lamsboud, steeds op die been
Sowat 8 knoffelhuisies, in dun repies gesny
Carmen Niehaus Fynbossout
swartpeper
3—4 uie, in stukke gesny
375 ml (11/2 k) kookwater
4 sakkies Carmién Creamy Mint

Voorverhit die oond tot 160°C.
1 Vee die boud af met ‘n klam lappie en maak gaatjies oraloor in die boud met ‘n skerp messie. Steek knoffel in die gaatjies. Gee mildadig geur met die fynbossout en swartpeper.
2 Pak die ui in die roasterbak en plaas die boud bo-op.
3 Giet die kookwater oor die tee en laat trek so 3 minute. Giet die tee dan al om die boud in die bak en sit die deksel op.
4 Plaas in die oond en bak 3—4 ure of tot die vleis lekker sag en van die bene afval. (Sit die aartappels en groente sowat ‘n uur voor die boud gaar is in die oond) Maak die bak oop en oondbraai tot die vetkant mooi bruin is.
5 Plaas die boud in ‘n dienbord (Mervyn Gers se handgemaakte keramiekbak is vir my wondermooi om te gebruik) en pak die groente rondom. Sit voor saam met ‘n var tamatieslaai en rys.

Trek ‘n vissie uit

Stadig maar seker word die weer warmer aan die Weskus en op die Langebaanmeer maak die bote weer hul verskyning. Ons hengel meestal op die Langebaanmeer en was al aangenaam verras met ‘n almintige vis of twee wat ons al uitgetrek het. Maar stompneus, die mees algemene vis in die meer, is ook meer dan goed. Die vars vissies gooi ons meestal op die kole en die res se velle trek ons af met ‘n tang, sny dit in mote of filette en vries dit dan. Ideaal vir panbraai of oond toe gaan.

As ek dit panbraai, sny ek ‘n goeie klompie uie en knoffel in die pan saam met olie en botter en braai dit tot lekker sag. Die stukke vis rol ek in gegeurde meel en braai dit dan saam met die gesmoorde uie tot net gaar en die vleis net wit en vlokkig is. Heerlik saam met klein aartappeltjies.

OONDGEBAKTE VIS IN ROMERIGE TAMATIESOUS MET SPEKVLEIS

Stukke vis of selfs ‘n heel vis is heerlik as dit in ‘n romerige tamatiesous gaarbak. Brosgebraaide spekvleis smaak hemels hierby.

Genoeg vir 6 mense
Voorbereiding: 15 min
Gaarmaak: 15 min

125 g spekvleis, in stukke gesny
125 g kersietamaties
Sout en peper na smaak
30—45 ml elk (2—3 e) botter en olie
2 knoffelhuisies, fyngedruk
1 kg vismote of filette (jy kan bevrore vis ook gebruik)
Sap en skil van 1 suurlemoen
Sout en peper na smaak
125 ml (1 k) room
15 g tamatiepasta
3 ml (ruim ½ t) gekapte roosmaryntakkies
Italiaanse pietersielie vir oorsprinkel

Voorverhit die oond tot 180°C.
1 Pak die spekvleis en tamaties op ‘n bakplaat en bak tot die spek bros en die tamaties net-net wil begin oopbars, so 10 minute. Geur die tamaties met sout en peper. Hou eenkant.
2 Verhit die botter en olie in ‘n pan wat ook kan oond toe gaan en braai die knoffel daarin tot sag.
3 Geur die vis goed met sout en peper en sprinkel die suurlemoenskil oor.
4 Plaas in die pan, en braai tot net effe bruin alkant, maar nie gaar. Giet die suurlemoenskil oor.
5 Meng die room en tamatiepasta, voeg die roosmaryn by, geur met sout en peper.
6 Giet oor die vis, voeg die tamaties en spek by en plaas in die oond.
7 Bak sowat 10-15 minute tot die vis maklik kan vlok met ‘n vurk en nie meer glaserig is nie. Sprinkel Italiaanse pietersielie oor.
8 Sit voor saam met varsgebakte brood of aartappeltjies en ‘n vars groen slaai.

Wenk: Vir heel vis, maak die vis goed skoon, skraap die skubbe af en sny ook die vinne af. Behou die kop en stert. Gaan verder te werk soos beskryf.

Variasie: MEDITERREENSE TAMATIEVIS MET FETA

Braai 1 ui en 2 knoffelhuisies in olie tot sag. Voeg ‘n blik gekapte tamaties, 60 ml (1/4 k) tamatiepasta, 125 ml (1/2 k) wit wyn en groot handvol gekapte kruie soos pietersielie, oregano en roosmaryn by en prut tot geurig, so 10 minute. Voeg 30 ml (2 e) kappertjiesaad, 3 ansjovisfilette en 10 swart olywe by. Giet oor die vis, sprinkel ‘n goeie klompie feta-kaas oor en bak tot die vis gaar is.

Hey Pesto

Ek sit gereeld met ‘n goeie klompie kruie in my yskas, veral na ‘n fotosessie of wanneer die kruieplantjies in die tuin so dankbaar begin dra aan hul nuwe vrag. Dis dan wanneer ek wat ook al ek beskikbaar het, omskep in ‘n heerlike pesto. Ek probeer so min of meer by ‘n basiese resep hou, maar laat my maar lei na wat tot my beskikking is. So bv sal ek soms ‘n bietjie gemmer en ‘n brandrissie bysit as ek met heelwat koljander in die pesto sit en ‘n Thaise geurtjie daaraan wil verleen. Saam met basiliekruid hou ek van ‘n skoner palet van net die knoffel en suurlemoen. Pietersielie is neutraal en verskaf lekker lyf wat werk van saam met basilie, roket of koljander. Ek het ook al lankal weggedoen met dennepitte in die pesto – heelwat goedkoper sonneblomsade of pampoenpitte verskaf net so ‘n lekker brosserigheid aan die pesto. Ek bodder ook nie sommer aldag eers met kaas nie en dan sal ek ook rondspeel daarmee. ‘n Goed verouderde Cheddar gaan vir my goed saam met die pietersielie-basis terwyl pecorino weer goed sal werk saam met die basiliekruid.

Die veelsydigheid van hierdie pesto ken nie perke nie – roer dit by pasta in en rasper pecorino-kaas oor of skep dit oor geroosterde groente voor dit oond toe gaan; smeer dit oor vis of vleis voor jy dit braai. Saam met gebraaide eiervrug is dit heerlik. Die tamatieplant neffens my agterdeur se oes hou net nie op nie en net skrikgemaak in bietjie olyfolie is dis heerlik saam met die eiervrug.

Kruiepesto

Maak sowat 750 ml pesto
Bereiding: 10 min

3 pakke (20 g elk) Italiaanse pietersielie en of roket
Groot handvol elk basiel, ment en koljanderblare
3—4 knoffelhuisies, fyngedruk
Sap en gerasperde skil van 3 suurlemoene
Sowat 125 ml (1/2 k) olyfolie
180 ml (3/4 k) geroosterde sonneblomsaad of pampoenpitte
50 g verouderde Cheddarkaas of pecorino-kaas (opsioneel)
5 ml (1 t) Dijonmosterd (opsioneel)

1 Plaas die kruie en knoffel in die bak van ‘n voedselverwerker en kap goed fyn.
2 Voeg die suurlemoensap en -skil asook die olyfolie stadig deur die tuit by en verwerk tot ‘n loperige pasta.
3 Voeg die sade, kaas en mosterd (indien gebruik) by en verwerk tot nog effens grof.
4 Skep in ‘n skoon houer en hou in die yskas.

Eiervrug-en-tamatie met kruiepesto

Ek is gek na eiervrug veral omdat jy dit so lekker geur kan gee met wat jy bysit. Pesto is ideaal om daardie geure te verskaf.

4—5 eiervrugte, in skywe gesny
Sout
Olyfolie
Kruiepesto na smaak
150 g baba-tamaties
Olyfolie
Spatsel balsamieke asyn
Sprinkel suiker
Feta-kaas vir oorsprinkel

Voorverhit die oond tot 190 °C.
1 Sout die eiervrug en laat staan so 10 minute. Spoel af en druk droog.
2 Pak in ‘n oondbak en druppel olyfolie oor. Bak sowat 20 minute of tot net gaar, maar nie droog nie.
3 Roerbraai intussen die tamaties in ‘n bietjie verhitte olyfolie in ‘n pan tot die tamatietjies net begin oopbars, drup bietjie balsamieke asyn oor en sprinkel suiker oor. Braai sowat 1 minuut lank.
4 Rangskik die eiervrugskywe op ‘n dienbord en skep ruimskoots van die pesto oor terwyl nog warm. Skep die tamaties bo-op en sprinkel feta-kaas oor. Sit warm of koud voor.