In die groentetuin langs die plaashuis het die pampoenranke altyd geil gerank met hul oes wat skuil hou tussen die blare. Pampoen was daar baie op tafel – pampoenkoekies, broodpampoen, pampoentert en ons was lief daarvoor; maar nooit, so ver ek kon onthou, ‘n heel gebakte pampoen nie. Die het ek raakgeproe toe die wêreld sy koslappieskombers met al sy verskillende geure vir my kom oopgooi het.
Dis veral Midde-Oosterse en Afrikageure waarby so ‘n bonkige pampoen aanklank vind – dink kaneel en komyn; ment en koljanderblare. En nadat ek dieetkundige, Liezel Engelbrecht, (Liezel the Dietitian) se goeie raad oor koring gelees het, vul ek dit kwistig met graan uit die Afrika-bodem: koeskoes, bulgur, stampkoring of selfs sorghum. Só vorm dit lag-lag die centrepiece van jou tafel.
GEBAKTE PAMPOEN
Genoeg vir 6 mense
Bereiding: 30 min
Baktyd: 1 uur 15 min
1 heel pampoen
Sout, fyn kaneel, fyn komyn en bietjie suiker
paprika
VULSEL
60 ml (1/4 k) olyfolie
2 uie, gekap
4 knoffelhuisies, fyngedruk
7,5 ml (11/2 t) vinkelsade
7,5 ml (11/2 t) komynsade
15 ml (1 e) gerasperde fyn gemmerwortel
7,5 ml (11/2t) fyn kaneel
5 ml (1 t) fyn koljander
500 ml (2 k) botterskorsie- of pampoenblokkies
250 ml (1 k) patatblokkies
250 ml (1 k) blomkool- of broccoliblommetjies of murgpampoentjies, in ringe gesny
250 ml (1 k) murgpampoentjie-ringe (opsioneel)
2 rooi soetrissies, ontkern en in blokkies gesny
150 g mengsel van droëperskes en Turkse appelkosies, fyner gesny en in rooibostee geweek
1 blik (400 g) kekerertjies, gedreineer (opsioneel)
250—375 ml (1—11/2 k) koeskoes, bulgurkoring, stampkoring of sorghum, gaargemaak soos beskryf (sien wenk)
40 g koljanderblare, gekap
20 g ment-en/of pietersielieblare, gekap
Sap en skil van 2 suurlemoene
Paprika en komyn
Ekstra koljanderblare vir oorsprinkel
Voorverhit die oond tot 190˚C.
1 Sny die kop van die pampoen af en verwyder die pitte en meeste vesels. Prik die pampoen aan onderkant, plaas op ‘n bakplaat saam met die deksel en geur die binnekant goed met sout, kaneel, komyn en bietjie suiker. Bak tot net sag en gaar, maar nie stukkend gekook, sowat 1 uur lank afhangende van die grootte van die pampoen.
2 Versprei die pampoenpitte op ‘n ander bakplaat, sprinkel bietjie paprika oor en plaas ook in die oond. Bak tot bros.
3 Verhit olie in ‘n pan en soteer die ui en knoffel daarin tot sag, voeg die heel speserye en gemmerwortel by en roerbraai tot geurig, sowat 1 minuut, voeg die fyn speserye by.
4 Rangskik die botterskorsie en patatblokkies, blomkool of broccoli of murgpampoentjies op ‘n ander bakplaat en giet die geurige uiemengsel oor. Meng deur die groente en plaas in die oond. Bak tot net sag, 40 min.
5 Meng die droëvrugte, kekerertjies, koeskoes, bulghur, stampkoring of sorghum, kruieblare en suurlemoen, sprinkel bietjie paprika en komyn oor en meng. Voeg by die groente en verhit tot warm, sowat 15 min.
7 VOORSIT Skep die groente in die gebakte pampoen. Sprinkel pampoenpitte en ekstra koljanderblare oor.
Wenk: Hoe om die graan gaar te maak –
Jy kan die graan in groenteaftreksel of in groen rooibostee gaarmaak. Ekself verkies Carmien Tea se groen rooibostee en heuningbos met ment (Refresh), gebruik te minste 4 sakkies per 250 ml (1 k) kookwater – dit verskaf nie net addisionele voedingswaarde en anti-oksidante wat uniek is aan die rooibostee nie, maar die groen tee gee ook ‘n heerlike bossie- en-kruiegeur saam met die ment wat heerlik is by die aardse geure van ‘n Midde-Oosterse geurprofiel. (Jy kan selfs Carmien se Nursing-tee met fennel en fenugreek probeer). Daardie anysgeure is net so gepas by hierdie geurprofiel.
Vir koeskoes gebruik mens gelyke hoeveelhede koeskoes en kokende vloeistof. Giet net die vloeistof oor en laat staan tot uitgeswel. Mikrogolf 1 minuut lank en vlok met ‘n vurk.
Bulgur word in twee maal die hoeveelheid vloeistof gaargemaak – dit behoort binne 10 minute gaar te kook en meeste van die vloeistof behoort afgekook te wees.
Week stampkoring vooraf in kookwater vir sowat ‘n halfuur tot ‘n uur. Dreineer en kook in te minste vier maal die hoeveelheid vloeistof tot gaar. Dreineer en spoel af.
Sorghum, wat veral bekend is in die Afrika-kookkuns, word met hedendaagse gesonder eetpatrone net al hoe meer gewild. Dis glutenvry en ook lekker goedkoop. Maak dit nes rys gaar – spoel die sorghum vooraf af en voeg te minste drie maal die hoeveelheid sorghum se hoeveelheid vloeistof by. Kook tot sag en dreineer, spoel af.